معرفی چوب درخت چنار

درخت چنار

معرفی چوب درخت چنار

معرفی چوب درخت چنار : چنار (نام علمی: Platanus) سرده‌ای از درختان بومی نیم‌کره شمالی است. درختان چنار بلند قامت و با برگ های پهن بوده و ارتفاع آن‌ها به ۳۰ تا ۵۰ متر می‌رسد. در پائیز برگ‌های آن‌ها می‌ریزد و معمولاً در کنار جویبارها و زمین‌های مرطوب می‌رویند. هرچند نسبت به خشکسالی مقاومند.

چنار به انگلیسی : Platanus

گونهٔ چنار خاوری (Platanus orientalis) در ایران نیز می‌روید. بیشه‌های طبیعی آن دیده می‌شود. درخت چنار از جمله درختانی است که اگر محیط برای آن فراهم شود عمر و رشد زیادی دارد.

بیشتر درختان کهنسال در ایران چنار هستند.

دسته ابزار، صندلی، غربال، صندوق استفاده می شود. چوبی رنگ پذیر ، جلاپذیر با قابلیت چسب خوری عالی است. اما پرز دار است و نمی توان به راحتی آن را پرداخت کرد. این چوب با آن که زود خشک می شود ولی تاب بر می دارد.

رنگ کاری

در مقطع شعاعی ، پرمگسی های قرمز متمایل به قهوه ای یا نقره ای تولید می کند. که به صورت اشکال مشخصی در مقطع مماسی پدیدار می شوند. که چنانچه بر آن روغن مالیده شود زیبایی آن را دو چندان می کند. این چوب نه تنها کیفیت بالایی داشته بلکه به دلیل فراوانی ارزان است. یکی از مناسب ترین چوب ها برای خراطی است. از آن برای زیرکار و ساخت ستون و درهای چوبی یک پارچه بخصوص درهای اماکن متبرکه از آن بسیار استفاده می شود.

معرفی چوب درخت چنار

برگ درخت چنار خاوری

انواع چوب چنار

از درختان پهن برگ و خزان پذیر است. که در اروپا ( به جز نواحی شمال و شمال شرقی ) کاشته می شود. دارای گونه های متنوعی است که برخی از محبوب ترین آن ها عبارتند از :

  • چنار آمریکایی (Platanus occidentalis) :

  • این گونه بومی شرق آمریکا از مرز کانادا تا تگزاس و فلوریدا می‌باشد. چنار آمریکایی می تواند تا ۳۵ الی ۴۰ متر بلندی دست یابد. پوسته تنه آن دارای رنگ و طرح و نقش متنوع تری نسبت به سایرین است. میوه‌ی کروی آن کرکدار نیست. برگ‌های آن سه لوپه‌ و به ندرت پنج لوپه هستند که در سطح رو سبز و در سطح زیر در محل رگبرگ‌ها کرکدارند.
  • چنار خوشه ای (Platanus racemosa) :

  • این گونه بومی ایالت کالیفرنیای ایالات متحده و باخا کالیفرنیای مکزیک است. در مناطق ساحلی رودخانه‌ها ، ژرف ‌دره‌ها ، دشت‌های سیلابی و در کنار چشمه‌ها در انواع گوناگون زیستگاه‌ها رشد می‌کند. در حدود ۳۵ متر ارتفاع می یابد. معمولا دارای دو یا سه تنه اصلی است که تنه اصلی به شکل واحد و مستقیم رشد نمی‌کند.
  • چنار خاوری (Platanus Orientalis-L) :

  • این گونه در اکثر نقاط ایران مانند اصفهان ، تهران ، ارومیه ، خراسان ، جنوب البرز و … نیز کاشته می شود. بیشتر درختان کهنسال در ایران چنار هستند. برگ های خزان ‌کننده آن سه‌گوش و در قاعده گوه‌ای شکل و در سطح زیرین کرک‌دار می‌باشند. میوه آن نیز به طور مشخص کرکدار است. معمولا تنه‌ بدون شاخه‌ آن تا ۸ متر بلندی و ۱ متر قطر دارد. در کشورمان چنارهایی دیده شده که تنه‌ بدون شاخه‌ آن تا ۱۸ متر و قطر آن نیز گاهی در تک درختان تنه کوتاه تا بیش از ۴ متر می رسد.

 وزن چوب چنار

وزن مخصوص چوب چنار ۰٫۵۷ است. در مجموع می توان گفت که این درخت دارای چوبی نیمه سنگین ، نیمه سخت ، همگن ، راست تار است که از نظر بافت شبیه چوب راش می باشد. حلقه های سالانه چندان آشکار نیستند. چوب برون آن پهن و مایل به زرد ، چوب درون صورتی رنگ مایل به خاکستری و حدود آن کاملا مشخص نیست. چوب پیر آن نیز به رنگ قهوه ای براق است.

سازگاری درمناطق مختلف و استفاده در هنر

همچنین در هنرهای دیگر از جمله در معرق کاری نیز کاربرد دارد. ضمن آن که از آن برای روکش‌های نمایی بسیار زیبا و نیز ساخت پایه‌های صندلی لهستانی و… نیز استفاده می کنند.

تقریبا در تمامی شهر های ایران درخت چنار یافت می شود از شمال تا جنوب از شرق تا غرب درخت فوق العاده سازگار با محیط اطراف خود که خزان کننده در تابستان و زمستان است. میوه خوراکی ندارد و همینطور که همه میدونیم برگ های پهن پنج لپ دارد.

تنه درخت چنار

کاربرد های چوب چنار

با توضیحات داده شده در پاراگراف بالا ما تقریبا مشگلی از نظر تهیه چوب چنار نداریم

رنگ چوب در لحظه اول برش سفید است و یا حتی بعد از ساب زدن نیز رنگ چوب به همان سفیدی برمیگردد.
به مرور زمان و طی هوازدگی کم کم به سمت نارنجی کمرنگ سوق پیدا می کند.

طرح چوب

دارای رگه های پرمگسی می باشد که مختص خودش است (دلیل ایجاد پرمگسی در چوب چنار و راش به دلیل نوع رشد سلولی آن است که بحث آن کاملا برمیگرده به گیاه شناسی که از بحث ما خارج است)

نکته:این رگه های پرمگسی در انتخاب این چوب در معرق کاری بسیار به کار میاد

کاربرد

اکثرا اساتید و بزرگوارانی که در رشته منبت آموزش میدهند بسیار علاقه به استفاده از این چوب در اولین کار شاگرداشون دارند خوب حتما میپرسید چرا؟
جواب این سوال برمیگرده به ۲ دلیل

۱)رنگ این چوب که سفید میباشد و کلیه خطاها و مغارخوری های نامناسب را به ما نشان می دهد
۲)این چوب راه مشخصی ندارد و هر تکه با تکه دیگر راه متفاوتی دارد و استقامت بسیار بالایی دارد(این استقامت هم به نوع رشد درخت و زمان تشکیل بندی لایه ها برمیگردد)

استفاده در معرق

خوبه که بدونید چوب چنار در بیشتر مواقع بعد از بریدن مقطعی تنه های قطور خطوط فواصلی سنی بسیار کمرنگی دارد.

در رشته معرق این چوب به دلیل داشتن پرمگسی های درشت و ریز و ترکیب شدنشون با هم به بافت پر پرندگان بسیار نزدیک میشود به همین دلیل در کارهای مینیاتوری از این نوع چوب استفاده می شود.

رنگ و بو

در بخش تفکیک رنگ معرق بسیار به ندرت از این چوب استفاده می شود زیرا بافت یک دستی ندارد.

بوی چوب درخت چنار هم مانند بوی چوب برگ درخت می باشد که تقریبا برای تمامی مردم ایران آشنا است.

در زمان های قدیم بسیار این چوب مورد استفاده قرار میگرفته و درخت چنار درخت مقدسی در برخی از مناطق قلمداد میکردند به همین دلیل اکثرا نجارهای در و پنجره ها و ورودی های زیارتگاه ها از این نوع چوب استفاده شده است(دلیل مقدس بودن به خاطر وجود شکل پنجه دست برگ های چنار و سفید بودن چوب آن میدانند)

 

منبت کاری با چوب چنار

 

درخت چنار اسکو

درخت چنار کرمانشاه

میوه و برگ چنار خاوری

با سپاس از اینکه تا انتهای مقاله با ما همراه بودید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *